Ecologic - Study Trails II
W ramach projektu Ecologic II, pracownikowi Wydziału Gospodarki Odpadami udało się odwiedzić jeden obiekt utylizacji odpadów w Amsterdamie oraz dwa obiekty utylizacji odpadów w Wiedniu. Celem wizyt studyjnych było poznanie dobrych praktyk, poszerzenie wiedzy oraz promowanie ekologicznych rozwiązań w zakresie przetwarzania i segregacji odpadów na terenie Unii Europejskiej.
Pierwszym odwiedzanym obiektem było Afval Energie Bedrijf (Przedsiębiorstwo Energii Odpadowej), które jest własnością gminy Amsterdam. AEB wytwarza energię z odpadów w sześciu liniach spalania, z których cztery znajdują się w zakładzie Waste-to-Energy. Linie te działają od 1993 r. i mają łączną wydajność 850 000 ton odpadów rocznie. Na sześciu liniach spalania, czterech w Afval Energie Centrale (AEC) i dwóch w nowocześniejszej Hoog Rendement Centrale (HRC) wydobywane jest z odpadów jak najwięcej surowców. Pozostały strumień resztkowy wykorzystywany jest do wytwarzania energii. Z jednej tony odpadów generowane jest około 628 kWh energii elektrycznej i 208 kWh ciepła dostarczanych do sieci elektroenergetycznej i wykorzystywanych do ogrzewania około 30 000 domów na północy Amsterdamu. W 2020 r. AEB zakończyło budowę zrównoważonej elektrowni w zachodnich dokach Amsterdamu. Elektrownia, która działa na biomasie – niskiej jakości holenderskim drewnie – pozwoliła AEB podwoić ilość zrównoważonego ciepła dostarczanego do miejskiej sieci ciepłowniczej. Elektrownia na biomasę skutecznie zmniejsza zależność miasta od paliw kopalnych, unikając emisji 67 000 ton dwutlenku węgla rocznie. Dziś AEB jest jednym z największych zakładów przetwarzania odpadów w Europie Zachodniej.
Kolejnym odwiedzonym obiektem było Centrum Segregacji Odpadów Wtórnych zlokalizowane w miejscowości Korneuburg w Austrii, które jest obsługiwane przez gminę Korneuburg i odpowiedzialne jest za usuwanie odpadów od około 15 000 mieszkańców miasta Korneuburg i gminy Stetten. W punkcie zbiórki można przekazywać wszystkie rodzaje odpadów, takie jak odpady wielkogabarytowe, liście i trawa, odpady zielone, urządzenia elektryczne, odpady drewniane, odpady żelazne i metalowe, odpady papierowe i kartonowe, odpady opakowaniowe oraz wiele innych. Dostęp do punktu zbiórki odpadów jest możliwy samochodem oraz za pomocą elektronicznej karty dostępu, którą posiada każde gospodarstwo domowe. Niektóre - dodatkowo płatne odpady, są ważone w pojemniku umieszczonym na wadze, co następnie zapisywane jest na karcie. Za te odpady można zapłacić na miejscu kartą lub gotówką. Dostępni są pracownicy, którzy w razie potrzeby wspierają mieszkańców w prawidłowej selektywnej zbiórce odpadów. Klienci mogą opuścić teren zakładu skanując kartę przy kolumnie. Zapobiega to sytuacjom, w których klienci nie płacą za odpady podlegające opłacie. Ponadto cały teren jest monitorowany, a osoby wyrzucające odpady bez zezwolenia są karane i w razie potrzeby zgłaszane. Centrum zbiórki odpadów jest otwarte od poniedziałku do soboty i zostało zbudowane i otwarte w 2018 roku.
Ostatnim poznanym obiektem była Spalarnia odpadów Spittelau we Wiedniu. Jest to wyjątkowe miejsce znajdujące się pośrodku milionowego miasta. Pomimo swojej lokalizacji, gdzie bezpośrednio przy instalacji zlokalizowane są zabudowania mieszkalne, dzięki systemowi oczyszczania spalin, nie występują tu problemy z ewentualnymi zanieczyszczeniami powietrza czy wody. Spalarnia daje mieszkańcom tanią energię produkowaną z ich własnych odpadów - gorącą wodę, zimną wodę używaną do chłodzenia i prąd. Spalarnia odpadów Spittelau działa już od 50 lat i od tego czasu niestrudzenie działa na rzecz ochrony klimatu. Do 2040 r. ogrzewanie miejskie w Wiedniu powinno być neutralne dla klimatu i całkowicie wolne od gazu ziemnego. Rocznie zakład spala około 270 000 ton śmieci i dostarcza średnio 60 MW ciepła do sieci ciepłowniczej. Taka ilość ciepła jest wykorzystywana do ogrzania ponad 60 000 gospodarstw domowych w Wiedniu każdego roku. Od następnego roku, po zakończeniu realizowanych inwestycji, pozyskana ilość ciepła będzie wykorzystywana do ogrzania ponad 76 000 gospodarstw domowych. Na szczególne wyróżnienie zasługuje aranżacja spalarni Spittelau, która była koncepcją ówczesnego burmistrza Wiednia. Projekt spalarni został wykonany przez malarza Hundertwassera, który już wtedy znany był jako wyjątkowo aktywny "strażnik środowiska", o czym wiedeńskie społeczeństwo dobrze wiedziało. Początkowo artysta sprzeciwiał się budowie spalarni śmieci. Jednak po licznych rozmowach z fachowcami zmienił zdanie i bezpłatnie opracował projekt wizualny, który jest teraz podziwiany. Dzięki tej aranżacji zakład zyskał dodatkową pozytywną reklamę i stał się jednym z celów wizyt turystów. Dodatkowym wizualnym atutem spalarni Spittelau jest zielony dach, będący częścią koncepcji artystycznej Hundertwassera. To celowy, widoczny akcent ekologiczny. Obecnie spalarnia uznawana jest za dzieło sztuki.
Zwiedzenie tych trzech miejsc pozwoliło na poznanie wielu dobrych praktyk europejskich, sposobów funkcjonowania systemów gospodarowania odpadami w Holandii i Austrii oraz korzyści płynących z funkcjonowania spalarni odpadów.
Projekt współfinansowany był ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu oraz ze środków Samorządu Województwa Dolnośląskiego.
