Pół wieku Olimpiady Geograficznej

W miniony weekend tj. 10 ÷ 11 lutego br.  w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego  w Jeleniej Górze odbył się  etap okręgowy 50 Olimpiady Geograficznej.  Na potrzeby sprawdzenia wiedzy geograficznej organizuje się w kraju dziesięć okręgów egzaminacyjnych. Naszemu miastu przypadło w udziale gościć olimpijczyków z  województwa dolnośląskiego i opolskiego.

I etap (pisemny) olimpiady polegał na wykazaniu się wiedzą z czterech wybranych tematów. Praca miała mieć charakter naukowy z badaniami w terenie, z wykorzystaniem najróżniejszych źródeł informacji i zróżnicowaną formę prezentowania danych. Uczniowie mieli na to czas do końca października minionego roku. Tegoroczne tematy to:
– Możliwości rozwoju odnawialnych źródeł energii w wybranej gminie.   
– Współczesne procesy depopulacji oraz ich oddziaływanie na środowisko geograficzne w wybranej gminie.  
– Koncepcja rozwoju transportu rowerowego w wybranej gminie.  
– Projekt jednodniowej wycieczki dotyczącej dziedzictwa kulturowego .
    Do 18 grudnia minionego roku. Komitet Okręgowy olimpiady (przewodniczącym jest prof. Zdzisław Jary a sekretarzem mgr Barbara Bierońska), zlokalizowany w Instytucie Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego miał czas na ogłoszenie wyników tego etapu. Do etapu okręgowego zostało zakwalifikowane 92 osoby, w tym dwie uczennice I LO w Jeleniej Górze: Katarzyna Tomczyk i Kamila Kokoryk.

Tradycją olimpiady jest od początku jej istnienia, czyli od 1974 r., a więc wtedy, gdy podział administracyjny Polski obejmował  49 województw, że co roku organizatorem etapu okręgowego podejmowała się tego zadania stolica innego województwa z okręgu (w okręgu dolnośląskim był to Wrocław, Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych i Opole). Tak obmyślona strategia działania wynikała z dużego obciążenia organizacyjnego i finansowego. Uczniowie przyjeżdżali do danej miejscowości już w piątek a olimpiada kończyła się w niedzielę. Bez olbrzymiego zaangażowania organizatorów i bez wsparcia sponsorów, nie było by to możliwe. Komitet Główny olimpiady w Warszawie dysponował bardzo skromnymi środkami. Wyjazdowe zawody dawały szansę uczniom poznawanie różnych regionów, co jest również celem olimpiady. Po reformie podziału administracyjnego, gdy powstało 16 województw system pozostał.

W regionie jeleniogórskim od pierwszej olimpiady organizatorem był mgr Zdzisław Gasz, wyjątkowa osoba, z olbrzymią wiedzą geograficzną, krajoznawczą i historyczną. Pan Zdzisław swoją pasją potrafił zarazić olbrzymią rzeszę ludzi i to kilku pokoleń. Jak pisze  Pan Zdzisław:
”Doczekałem się wreszcie tego Złotego Jubileuszu zaliczając niejako po drodze 38 finałów okręgowych jako organizator i juror, członek Komitetu Okręgowego. Nie powiem, że tylko je zaliczyłem, bo to, co robię z przekonaniem staram się zawsze robić solidnie i z całym zaangażowaniem. Mogę to dzisiaj z perspektywy czasu w pełni potwierdzić. Byłem głównym organizatorem 6 etapów okręgowych, zwykle w randze wiceprzewodniczącego Komitetu Okręgowego Olimpiady Geograficznej  w Karpaczu w 1977r. (III edycja), Kamiennej Górze 1982 r. (VIII), ponownie w Karpaczu 1987r. (XIII), Jeleniej Górze-Sobieszowie 1992r. (XVIII), w Bogatyni 2000r. (XXVIII) i w Szklarskiej Porębie 2012r. (XXXVIII). Każdy z tych etapów to odrębna historia sukcesów, problemów i niepowodzeń.”
Od XX edycji olimpiady w jej organizację jako członek Komitetu Okręgowego włączyła się Ewa Parfianowicz, wtedy nauczyciel geografii ILO im. Stefana Żeromskiego w Jeleniej Górze.
Tegorocznym gospodarzem etapu okręgowego olimpiady było znów I LO. Ostatecznie wzięło w niej  udział 89 najlepszych geografów ze szkół ponadpodstawowych z dwóch województw.
Perfekcyjnie zorganizowany przebieg jubileuszowej edycji olimpiady rozegrał się bez zakłóceń dzięki olbrzymiemu zaangażowaniu Jolanty Paszowskiej, dyrektorki ILO oraz Grzegorza Lustyka, nauczyciela geografii tej szkoły a także w dalszym ciągu aktywnej Ewy Parfianowicz. Te wspaniałe osoby potrafiły zmobilizować pracowników szkoły, uczniów i sponsorów, aby uczestnicy i ich opiekunowie – nauczyciele geografii  czuli doskonale w naszym Mieście w trakcie eliminacji.

Uroczyste rozpoczęcie olimpiady miało miejsce w sobotę 10 lutego br. o godz. 9.30 w auli I LO im. Stefana Żeromskiego w Jeleniej Górze. Poza uczniami, nauczycielami, członkami Jury i Komitetu Okręgowego olimpiady wzięli w niej udział zaproszeni goście; Prezydent Miasta Jeleniej Góry Jerzy Łużniak, Senator Rzeczypospolitej Polskiej Marcin Zawiła, Naczelnik Wydziału Finansowania i Zarządzania Oświatą w Urzędzie Miasta Paweł Domagała, Przedstawiciel Karkonoskiego Parku Narodowego Aleksandra Trytek,  Zdzisław Gasz Senior - zasłużony organizator wielu edycji olimpiady, dr Waldemar Sroka – laureat I edycji olimpiady oraz prof. dr hab. Piotr Migoń - laureat VIII edycji olimpiady.
Uczniowie walczyli o finał ogólnopolski dwa dni. W sobotę w sali gimnastycznej ILO młodzi geografowie pisali testy z różnych dziedzin geografii w 3 podejściach, z krótkimi przerwami. Gdy uczniowie pisali testy, opiekunowie uczniów uczestniczyli w wycieczce do Muzeum Karkonoskiego. Następnie nauczyciele zwiedzili wystawę w Centrum Edukacji w Sobieszowie.

Po południu w oczekiwaniu na wyniki, część uczniów i nauczycieli udało się na wycieczkę po Jeleniej Górze z geografem, przewodnikiem Andrzejem Paczosem a część wysłuchało prelekcji podróżnika, himalaisty Rafała Froni. 
Wieczorem odbyło się spotkanie nauczycieli z członkami Komitetu Okręgowego. Było to bardzo ważne spotkanie z uwagi na konieczność wyjaśnienia wątpliwości oraz przybliżenie informacji dotyczących olimpiady. Najlepszych 27 uczniów zakwalifikowało się do etapu ustnego, który odbył się w niedzielę. Wśród finalistów jest uczennica I LO Katarzyna Tomczyk.
Podczas zmagań egzaminu ustnego były dwa podejścia: pierwsze - quiz (na podstawie wyświetlanych slajdów wszyscy pisemnie odpowiadali na zadane do zdjęć pytania – było ich 20) oraz drugie podejście to indywidualnie losowanie pytań, które dotyczyły interakcji człowiek – środowisko przyrodnicze. Uczeń miał 10 minut na przygotowanie się w odpowiednio wyposażonej sali a następnie przed jury i publicznością odpowiadał będąc zobligowanym do zachowania 5 minut limitu czasowego.

Odpowiedzi uczniów oceniali pracownicy naukowi Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Suma wszystkich punktów (z etapu pisemnego - sobotniego i ustnego - niedzielnego, dało uczestnikom miejsce w Okręgu. Po weryfikacji przez Komitet Główny w Warszawie w marcu będzie wiadomo ile osób z okręgu pojedzie na finał ogólnopolski, który odbędzie się w dniach 18 - 21  kwietnia br. w Łodzi. Dzisiaj pewnikiem jest, że najwyższy wynik etapu okręgowego w Jeleniej Górze uzyskał Mateusz Orleański z III LO im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu.
Laureaci finału wezmą udział w olimpiadach międzynarodowych:

•    czerwiec/lipiec 2024 r. – X Bałtycka Olimpiada Geograficzna w Toruniu;
•    sierpień 2024 r. – XX Międzynarodowa Olimpiada Geograficzna w Dublinie.

W niedzielę około godz. 14.00 znane były wyniki i można były przejść do wręczania nagród i dyplomów. Wszystkim uczestnikom składamy gratulacje i życzenia kolejnych sukcesów nie tylko w obszarze geografii.